Wśród amerykańskich psychologów powstał kierunek, cieszący się w pewnych kołach dużym powodzeniem, nazwany behawioryzmem, który powołując się na wątpliwe wyniki uzyskane drogą introspekcji pragnie oprzeć wnioski naukowe wyłącznie na zewnętrznej obserwacji zachowania się (be haviour) jednostek. Kierunek ten, który w praktyce i tak nie da się konsekwentnie przeprowadzić, stanowi niepotrzebne zubożenie źródeł naszego poznania psychologicznego. Mimo ujemnych stron introspekcji, nie rezygnujemy z możliwości samoobserwacyjnych, zwłaszcza iż bywa to częstokroć konieczność a obserwację zewnętrzną uważamy tylko za jedno, co prawda bardzo ważne ze źródeł naszej wiedzy ożyciu psychicznym drugich jednostek. Poza tym, aby nie być zdanym na informacje jednostek, posługujemy się Jeszcze metodami zbiorowych badań introspekcyjnych. Służą do tego celu tzw. ankiety i kwestionariusze. Ankiety są to planowo ułożone pytania, na które rozmaite osoby ustnie udzielają nam odpowiedzi w sprawach psychologicznych, opierając się w swoich informacjach na własnych przeżyciach introspektywnych. Kwestionariusze są takimi samymi szeregami pytań, na które osoby badane dają odpowiedzi pisemne. Metody tego typu dają czasem cenne wyniki, jednakże dla ich oceny trzeba szczególnie dużo krytycyzmu. W badaniach psychopatologicznych z metod tych nie mamy dużo korzyści. Ludzie niedoświadczeni psychologicznie, a tym bardziej nienormalni, nie umieją dostrzec u siebie wielu subtelnych i przemijających zjawisk, a jeśli je dostrzegą, nie umieją ich poprawnie nazwać i opisać. Im lepiej człowiek zna siebie, tym łatwiej zrozumie psychologię drugich ludzi: I na odwrót, im lepiej znamy cudze życie psychiczne, tym łatwiej rozumiemy samych siebie. [hasła pokrewne: psycholog dziecięcy, psycholog poznań, psycholog warszawa ]
Tags: psycholog dziecięcy, psycholog poznań, psycholog warszawa